Orbis wordt ook wel eens de opvolger van Splendor genoemd. Er zijn gelijkenissen, maar naast het feit dat dit het nieuwste spel van Space Cowboys is – de uitgever van Splendor – vinden we dat die toch vrij schaars zijn. Maar oordeel vooral zelf!
Wereldontwikkeling
Tijdens het spel bouwt iedere speler aan zijn eigen universum, bestaande uit 14 regiotegels en 1 Godtegel. Een universum ziet eruit als een piramide met onderaan een rij van 5 regiotegels, daarbovenop een rij van 4, eentje van 3 , eentje van 2 en helemaal bovenaan een Godtegel.
Tijdens je beurt moet je een tegel nemen van de 9 regiotegels in het midden van de tafel of van de beschikbare Godtegels. Tijdens heel het spel mag elke speler slechts 1 Godtegel nemen. Gezien elk universum uit exact 15 tegels bestaat, duurt het spel 15 rondes.
Sommige regiotegels mag je gratis nemen, voor andere moet je een aantal aanbidders (= blokjes) van 1 of meerdere kleuren betalen. Aanbidders en regiotegels komen voor in 5 verschillende kleuren: wit, geel, blauw, groen en rood. Telkens iemand een regiotegel neemt, wordt er 1 aanbidder geplaatst van dezelfde kleur als de genomen tegel op orthogonaal aangrenzende tegels. Aanbidders ontvang je door een regiotegel te nemen waarop aanbidders liggen of via de inkomsten die links bovenaan op de tegel afgebeeld staan. Je mag steeds maximaal 10 aanbidders bezitten maar mag ten allen tijde 3 aanbidders van dezelfde kleur omruilen in 1 aanbidder van een kleur naar keuze.
Regiotegels zijn onderverdeeld in 3 niveau’s. Aan het begin van het spel worden steeds tegels van niveau 1 open gelegd. Als de voorraad hiervan uitgeput is, worden niveau 2 tegels omgedraaid. Als er geen regio 2 tegels meer voorradig zijn, worden de regiotegels van niveau 3 aangelegd. Hoe lager het niveau, hoe makkelijker de tegels te verwerven zijn. De opbrengst van een goedkope tegel ligt uiteraard ook lager.
Strategische aspecten
Een eerste strategisch aspect zit ‘m in het opbouwen van je universum. Een tegel kan enkel naast een andere gelegd worden of vlak boven 2 andere tegels. Voor die laatste optie moet je echter rekening houden met volgende regel: minstens 1 van de 2 onderliggende tegels moet dezelfde kleur hebben als de tegel die erboven wordt geplaatst.
Soms is het onmogelijk om aan deze regel te voldoen omdat er geen tegel van een vereiste kleur op tafel ligt. In dat geval kan je een tegel naar keuze nemen en omgedraaid in je universum leggen. De regio wordt dan een ‘wasteland’ en kost je op het eind van het spel 1 punt.
De speler wiens universum op het eind van het spel de meeste punten waard is, wint. Sommige regiotegels brengen onmiddellijk punten op, andere leveren enkel punten als je aan bepaalde voorwaarden kan voldoen.
Enkele voorbeelden van zo’n voorwaarden:
- Een regiotegel moet omringd worden door minstens 3 groene of gele tegels op het eind van het spel
- Minstens 1 onderliggende regiotegel moet een blauwe kleur hebben
- Je moet 4 gele aanbidders vanop de 9 openliggende regiotegels terug in de voorraad kunnen leggen
Via de goden kan je extra punten verdienen. Sommige Godtegels belonen de speler die de meeste regiotegels met een bepaald symbool in zijn/haar universum heeft, andere leveren punten als je een aantal aanbidders kan betalen, nog andere leggen voorwaarden op (bvb minstens 1 blauwe regiotegel eronder). Dat tweelagige aspect voegt een extra portie strategie toe aan het spel.
Herspeelbaarheid
De herspeelbaarheid van dit spel is enorm hoog om volgende redenen:
- De regiotegels om uit te kiezen worden telkens willekeurig getrokken waardoor deze zowel aan het begin als doorheen ieder spel anders zijn.
- De beschikbare godentegels worden willekeurig uit een voorraad getrokken, wat extra randomness aan elk spel toevoegt.
- Afhankelijk van welke regiotegels er door de spelers genomen worden en in welke volgorde, liggen er andere aanbidders op de overige tegels. Dit beïnvloedt het keuzegedrag doordat de waarschijnlijkheid dat bepaalde tegels genomen worden verhoogt naarmate er meer aanbidders op liggen.
Conclusie
Orbis is een spel met relatief eenvoudige regels maar met voldoende diepgang en strategische keuzes. Je hebt voornamelijk zelf in de hand wat er gebeurt doorheen het spel en de factor geluk ligt zeer laag gezien deze enkel afhangt van de openliggende tegels.
Dit spel is er één dat voldoet aan de leuze ‘easy to learn, hard to master’. Een genre waar ik fan van ben. Dit spel is goed uitgebalanceerd want het blijft zowel bij 2, 3 als 4 spelers volledig overeind. Deze zal bij ons vaak op tafel komen!